HTML Nedir, Neden Programlama Dili Değildir?
HTML, “Hyper Text Markup Language” yani “Hiper Metin İşaretleme Dili”nin kısaltmasıdır. HTML’nin temel amacı, bir metni veya içeriği belirli bir yapıya oturtmak ve bu yapıyı tarayıcılara doğru bir şekilde aktarmaktır. Burada “işaretleme” terimi, metni çeşitli anlamlar ve yapılar kazandıracak şekilde düzenlemek anlamına gelir. Bu düzenleme, HTML’de kullanılan “etiketler” ile yapılır. Etiketler, bir içeriğin başlık, paragraf, liste, bağlantı gibi türlerde olduğunu tanımlayan, tarayıcıya rehberlik eden araçlardır.
HTML’yi daha iyi anlamak için matbaa örneğini düşünebilirsiniz. Matbaa, ham bir kâğıt parçasını alır ve üzerine anlamlı bir düzen ve içerik basar. Tarayıcı da aynı şekilde HTML dosyasını alır, bu dosyada tanımlanan etiketlere göre içeriği ekrana anlamlı ve okunabilir bir şekilde gösterir. Örneğin:
- Başlık etiketi
<h1>Başlık</h1>: Bu, içeriğin bir başlık olduğunu belirtir ve tarayıcı bu başlığı büyük ve vurgulu şekilde gösterir. - Paragraf etiketi
<p>Bu bir paragraftır.</p>: Tarayıcı, bunun bir paragraf olduğunu bilir ve içeriği uygun bir şekilde ekranda düzenler. - Bağlantı etiketi
<a href="https://ornek.com">Tıklayın</a>: Bu, bir bağlantıyı tanımlar ve tarayıcı bu bağlantıyı tıklanabilir hale getirir.
HTML, web sitelerinin temel yapı taşlarından biridir. Bir web sitesinin içeriğini tanımlamak ve düzenlemek için kullanılır. Ancak HTML, web sayfalarının sadece iskeletini oluşturur; görsel tasarımı için CSS (Cascading Style Sheets) ve interaktif işlevsellik için JavaScript gibi diğer teknolojilerle birlikte çalışır.
HTML’nin Tarihçesi
HTML, 1991 yılında İngiliz mühendis “Tim Berners-Lee” tarafından “CERN” laboratuvarlarında geliştirilmiştir. Abimiz, CERN’deki bilim insanlarının araştırmalarını ve dokümanlarını birbirleriyle kolayca paylaşabileceği bir sistem oluşturmak istemiş ve bu yönde çalışmalar yapmıştır. HTML’nin ilk sürümü oldukça basit olup yalnızca metinlerin düzenlenmesi ve bağlantılar oluşturulmaya yarasa da, zamanla tüm dünyaya damgasını vuran bir teknoloji olan internetin temelini oluşturmuştur. Ki, bu aynı zamanda web’in doğum tarihi olarak da kabul edilir. Zaten internet sitelerinden aşina olduğunuz “www” (World Wide Web) terimi de kendisinin eseridir.
Başlarda sınırlı bir işaretleme yapan HTML, gelen güncellemelerle beraber oldukça modern bir kullanıma sahip olmuştur. Günümüzde HTML5 sürümünü kullanmaktayız ama kısaca eski sürümleri de göstermek istiyorum.
| Sürüm | Yıl | Özellikler |
|---|---|---|
| HTML 1.0 | 1991 | İlk sürüm. Temel işaretleme, başlıklar, paragraflar ve bağlantılar içeriyordu. |
| HTML 2.0 | 1995 | Resmi ilk sürüm. Formlar, tablolar ve temel HTML özellikleri eklendi. |
| HTML 3.2 | 1997 | CSS ile uyum sağlandı. Stil ve sunum seçenekleri genişletildi. |
| HTML 4.01 | 1999 | Daha karmaşık yapı, daha iyi stil desteği ve daha fazla tarayıcı uyumu. |
| XHTML 1.0 | 2000 | HTML’nin XML ile birleşimi, daha sıkı kurallar getirdi. |
| HTML5 | 2014 | Video, ses, grafik destekleri ve mobil uyumluluk sağlandı. |
“HTML” Kodlama Dili midir?
HTML, “Hyper Text Markup Language” yani “Hiper Metin İşaretleme Dili”nin kısaltmasıdır. Ancak bu tanımdaki “Language” (Dil) ifadesi, özellikle yeni öğrenenler için kafa karıştırıcı olabilir. Programlama dili gibi görünmesine rağmen HTML, bir programlama dili değildir. Bunun nedeni, HTML’nin sadece içerik ve yapı tanımlamak için kullanılan bir işaretleme dili olmasıdır. HTML ile bir komut dosyası çalıştırılamaz ya da mantık yapıları (örneğin, koşullu ifadeler gibi) oluşturulamaz.
HTML’yi anlamak için şu temel farkları göz önünde bulundurabilirsiniz:
- Koşullu İfadeler Desteklemez: Programlama dillerinde kullanılan if-else gibi mantıksal yapılar HTML’de bulunmaz. HTML, sadece içeriğin düzenlenmesi ve yapısının tanımlanmasıyla ilgilenir.
- Kodun Yeniden Kullanılabilirliği Sınırlıdır: Programlama dillerinde fonksiyonlar ya da modüller aracılığıyla kod yeniden kullanılabilir. Ancak HTML’de bu tür mekanizmalar yoktur.
- Matematiksel İşlemler Yapılamaz: HTML ile herhangi bir hesaplama ya da veri işleme mümkün değildir. Bu tür işlemler için JavaScript gibi programlama dilleri kullanılır.
- Hatalı Kodları Yine de Yorumlar: HTML’nin esnekliği sayesinde, bir öğede hata olsa bile tarayıcı geri kalan kodları yorumlar ve kullanıcıya mümkün olan en iyi görünümü sunar. Programlama dillerinde ise hatalar genelde kodun çalışmasını tamamen durdurur.
- Veri İşleme Yapmaz: HTML ile bir veri girişine dayalı çıktı üretmek mümkün değildir. HTML, sadece statik içerik sunar. Veri işleme, genellikle arka planda çalışan bir programlama dili veya JavaScript gibi istemci tarafında çalışan dillerle gerçekleştirilir.
Bu nedenle HTML’yi, programlama dillerinden ziyade bir işaretleme sistemi olarak görmek daha doğrudur. HTML’nin amacı, içeriği düzenlemek ve yapılandırmak, tarayıcıların bu içeriği ekranda doğru bir şekilde göstermesine rehberlik etmektir.
“HTML” Ne İşe Yarar?
HTML, internet dökümanları oluşturmaya yarar. HTML yapıları “tag“ denilen ve Türkçeye “etiket” olarak çevrilen kod parçacıklarından oluşan bir işaretleme dilidir. Etiketler tarafından oluşturulan veriler, tarayıcı tarafından işlenir.
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Sayfa Başlığı</title>
</head>
<body>
<h1>Bu bir başlık</h1>
<p>Bu bir paragraf</p>
</body>
</html>
Özetle, HTML, web sitelerinin olmazsa olmaz yapı taşıdır. Her ne kadar CSS ve JavaScript gibi teknolojilerle birlikte yaygın bir şekilde kullanılsa da, yalnızca CSS veya JavaScript kullanarak bir web sitesi oluşturamazsınız. Ancak, HTML tek başına temel bir web sitesi oluşturmak için yeterlidir. Basit ve ilkel bir yapı sunsa da, HTML ile baştan sona çalışan bir web sayfası oluşturabilirsiniz. Diğer teknolojiler, HTML’nin sunduğu temel yapıya görsel estetik (CSS) ve etkileşimli işlevsellik (JavaScript) eklemek için kullanılır.
